Türkiye’de ilk dondurulmuş yerel tohumu Kılçık Kekiği oldu

Muğla Büyükşehir Belediyesi tarafından kurulan ‘Yerel Tohum Merkezi’nde sıvı azot içine alınan ilk yerel tohum koruma altına alındı. Eksi 198 derecede yüzyıllar boyu korunacak Muğla’nın tıbbi endemik yerel ürünlerinden ‘Kılçık Kekiği’ -Thymus cilicicus -tohumu ‘Kriyoprezervasyon ve Doku Kültürü Laboratuvarı’nda koruma altına alındı.

Kılçık Kekiği güney ege yöresine ait endebik bir bitki. Yetmiş metreden iki bin metreye kadar olan açık alanlarda yaşıyor. Keçilerin en sevdiği bitkilerden. Baharat olarak kullanıldığı gibi çayının solunum yolu hastalıklarına iyi geldiği düşünülüyor. Bitki dünyasının Ballıbabagillerinden.

Muğla’nın yerel tohumlarını korumak ve gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla Muğla Büyükşehir Belediyesi tarafından hizmete açılan Tıbbi-Aromatik Bitkiler ve Yerel Tohum Merkezi’ne vatandaşlar tarafından bağışlanan, bölgeye has yerel ürünlerin tohumları 4 bin metrekareik alanda kurulan ‘Kriyoprezervasyon ve Doku Kültürü Laboratuvarı’nda eksi 198 derecede yüzyıllar boyunca saklanabilecek.

Muğla’ya has yerel tohumların, bölgeye ait endemik bitkilerin ve Muğla’nın değerli meyve türlerinin yüzyıllar boyunca koruma altına alınması amacıyla kurulan merkezde, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü ile ortaklaşa yürütülen çalışmayla Muğla bölgesinde yetişen ve bölgemize endemik bir kekik türü olan Kılçık Kekiği eksi 196 derece sıvı azot içerisine alınarak koruma altına alındı.

‘Dondurarak Koruma’ anlamına gelen Kriyoprezervasyon işlemi, bitki meristem dokularının tamamen kontrollü şartlarda özel işlemlere tabi tutularak canlılıklarını kaybetmeyecek şekilde dondurulması ve eksi 198 derecedeki sıvı azot içinde yüzyıllarca ölümle yaşam arasında tutulması prensibine dayanıyor. Ultra soğuk şartlarda saklanan bu bitki dokuları istenildiği zaman tekrar hayata döndürülebilmekte ve yaşamının devamı sağlanıyor.

Muğla Büyükşehir Belediyesi tarafından 2018 yılında kurulan ve Türkiye’deki 4 Kriyoprezervasyon laboratuvarından biri olan laboratuvarda, Kriyobank binlerce bitki türünü saklayabilme kapasitesine sahip. Tıbbi-Aromatik Bitkiler ve Yerel Tohum Merkezi’ tohum envanterinde 106 bağışçı tarafından bağışlanan 696 adet tohum çeşidi, 65 çeşit sebze ve meyve bulunuyor.