ABD’de, milyarlarca genetiği değiştirilmiş sivrisinek doğaya serbest bırakılacak..

Bazı sivrisinek ısırıkları sinir bozucu bir kaşıntı oluşturmasının yanı sıra insanlarda, sıtma, sarı humma, Zika ve Dang humması gibi çeşitli hastalıklara da neden olabilir.

Şimdi, bir şirket ABD’de potansiyel bir çözüm olabilecek şeyi tanıtacak – hastalıkların bulaşmasını daha da azaltmak için iki milyar genetiği değiştirilmiş erkek sivrisineği doğaya salıverecek.

Hepsi erkek olan böcekler, biyoteknoloji şirketi Oxitec tarafından geliştirildi. Birçok hastalık taşıyan bir sivrisinek türü olan Aedes aegypti’den elde edildiler . Bu sivrisinekler yerli dişilerle çiftleştiğinde, yetişkinliğe ulaşmadan ölen dişi larvalar üretirler. Ve sadece dişi sivrisinekler ısırdığı için( modifiye edilmiş bu böcekler) insanlar için tehlike oluşturmaz. Böylece, bir nesil steril sivrisinek üretirken, sivrisineklerden kurtuluyorsunuz.

2021 yılında Amerika Çevre Koruma Ajansı (EPA) ve yerel makamların onayından sonra Oxitec , Florida’nın seçili bölgelerinde bu sivrisineklerden milyonlarcasını serbest bırakmak için bir pilot program başlattı. Bu hafta, Oxitec’e EPA tarafından Florida programının devam etmesi için onay ve California’da yeni bir program için onay verildi. Oxitec CEO’su Gray Frandsen, şirketten yaptığı açıklamada şöyle dedi.

Ekibimiz, EPA’dan bu çalışmamızın onayı daha almış olmaktan büyük gurur duyuyor. ABD’deki çabalarımızdaki bu gelişme, yerel, eyalet ve ulusal düzeylerde geniş ve çeşitli paydaşlarla geliştirdiğimiz güçlü ortaklıkları yansıtıyor

Sivrisinekleri hedefleme

Oxitec tarafından kullanılan bu yaklaşım, geçmişte Kuzey ve Orta Amerikada, vidalı solucan sineği ( Cochliomyia hominivorax ) gibi diğer zararlı haşereleri yok etmek için başarıyla kullanılan bir biyolojik kontrol yöntemi olan “steril böcek tekniği” olarak bilinen yöntemin en son örneğidir.Kulağa çok etkili olabilir gibi geliyor, ancak herkes aynı gemide değil.

Florida sakinleri sivrisineklerin salınmasını protesto ederken, bazı gruplar bilinmeyen çevresel veya sağlık risklerine neden olabileceklerini ve EPA’nın projenin şeffaflığını sağlamak için yeterince şey yapmadığını savundu. 2019’da yayınlanan bir makale , Brezilya’daki bir grup Oxitec sivrisineklerinin hayatta kaldığını ve genlerini yaydıklarını ve bunun henüz tam olarak anlamadığımız sonuçları olduğunu iddia etti.

Bilim adamları, vahşi popülasyonlarda GE sivrisineklerinden önemli seviyelerde genetik materyal buldular, bu da GE sivrisineklerinin steril olmadığı anlamına geliyor. GE sivrisinekleri çözebileceklerinden çok daha fazla sağlık ve çevre sorununa neden olabilir

Bu arada Oxitec, deneylerinin hem insan hem de diğer böcek popülasyonları için güvenli olduğunu söyleyerek eleştirilere yanıt vermeye çalıştı. EPA , Florida ve California’da değiştirilmiş sivrisineklerin serbest bırakılmasının insanlar, hayvanlar veya çevre için hiçbir risk oluşturmadığını söyledi. EPA, benzer programların başka yerlerde de başarılı olduğunu söyledi.

Sivrisinekler Florida, Monroe County’de serbest bırakılacak; ve California’daki Stanislaus, Fresno, Tulare ve bazı San Bernardino çevre yerleşimlerinde.

Serbest bırakma, şu an ile deneyin sona erdiği 30 Nisan 2024 arasında iki eyalette 34.760 dönümlük bir alanda gerçekleşebilir. EPA, hayvancılık ve tarım tesislerinin yakınındaki alanlardan herhangi bir salınımı özellikle kısıtladı.

EPA, Oxitec’in programlarına yeşil ışık yakmış olsa da, şirketin artık yerel düzenleyicilerden ek izin alması gerekecek, bu da kolay olmayacak. Örneğin Teksas’ta şirket 2021’de EPA’dan onay almıştı ancak proje henüz gerçekleşmedi. Şimdilik bekleyip Florida ve California’da neler olacağını görelim.