Otizmi 12 aylıkken teşhis edebilen yeni bir teşhis aracı geliştirildi.

Otizmli (Autism Spectrum Disorder) çocukların ancak %20’si 3 yaşına kadar otizm belirtilerini gösteriyor. Bu neredeyse, ilk yaşlarda otizmin teşhisini imkansız hale getiriyor. Otizmde erken teşhis, kişiye özgü tedavi yöntemi geliştirmemize olanak sağlayabilir.

Artık, teşhisin erken gerçekleşmesi konusunda yeni bir tarama aracı var. Araştırmalar, Avustralya’daki araştırmacılar tarafından geliştirilen bir otizm tarama aracının, 12 ila 24 aylık çocukların %83’ünde otizmi başarılı bir şekilde tespit edebildiğini doğruladı. Okul öncesi bir kontrolle birlikte, otizm spektrumundaki çocukların %96’sının 3,5 yaşında olduğu belirlendi.

Bazı araştırmalar bu oranın %4’e yakın olduğunu iddia etse de, dünyadaki bireylerin yaklaşık %2’si otizm spektrumundadır. Durumu hala o kadar iyi anlamıyoruz, ancak yaygınlığı, onu tespit etmek için standart bir testin garanti edilmesi için yeterince yüksek görünüyor.

Otizm, sosyal iletişimde zorluklarla ve kısıtlı veya tekrarlayan davranışlarla karakterize edilen geniş bir koşullar yelpazesini ifade eder. Ebeveynler genellikle çocuklarında bazı otizm belirtileri tespit eder, ancak durumu daha hızlı tespit etmek, çok ihtiyaç duyulan erken desteği sağlamaya yardımcı olabilir. Ayrıca, ebeveynler doktorlarına bu tür endişeleri dile getirseler bile, teşhis koymak zordur.

Ebeveynlere, çocuklarının gelişimiyle ilgili endişelerini dile getirirken genellikle “bekle ve gör” deniyor. Bu, ortalama tanı yaşının dört ila beş civarında olduğu ve erken destek fırsatlarının kaçırıldığı anlamına geliyor.

Bu nedenle, mükemmel olmasa bile doğru bir teşhis aracına erişim çok önemli olabilir. Yeni bir çalışmada, araştırmacılar SACS-R adı verilen böyle bir yöntemin etkinliğini değerlendirdi.

Teşhis aracı, Profesör Barbaro tarafından 15 yıl boyunca geliştirildi ve çoğunlukla, seyrek veya tutarsız kullanım dahil olmak üzere, otizmle ilişkili davranışları tanımlamayı hedefliyor.

• nesnelere el sallamak ve işaret etmek gibi hareketler
• çağrılan isme tepki
• göz teması
• başkalarının faaliyetlerini taklit etme veya kopyalama
• ilgiyi başkalarıyla paylaşmak
• rol yap

SACS-R, Avustralya’nın bazı bölgelerinde kullanılmıştır ve dünya çapında on başka ülkedeki (Polonya, Japonya, Yeni Zelanda, Çin, Bangladeş ve Singapur dahil) sağlık uzmanları bu konuda biraz eğitim almıştır. Ancak şimdiye kadar, yöntemin tam olarak ne kadar iyi çalıştığı bilinmiyordu.

Şimdi veriler geliyor. Avustralya’nın Victoria eyaletindeki her çocuk 12, 18 ve 24. aylarda rutin sağlık kontrolüne gitmelidir. 2019 yılı itibari ile bu kontrollere SACS-R de dahil edilmiştir. Toplam 13.511 çocuğa bu kontroller yapıldı. Veriler, mükemmel olmasa da yöntemin bebeklerde otizmi tespit etmede çok etkili olduğunu gösteriyor: 24 aya kadar vakaların %83’ünde otizm tespit edildi ve 42 aya kadar tespit oranı %96’ya yükseldi.

“Bu son derece etkili aracı, rutin sağlık kontrolleri sırasında otizm taraması yapmaları için eğitimli bir temel sağlık uzmanının ellerine vermek, erken teşhis için büyük bir fark yaratıyor.

Doçent Barbaro, “SACS-R yalnızca dünyanın en etkili tarama aracı olmakla kalmıyor, aynı zamanda birçoklarının aksine topluluk içinde geniş popülasyonlarda kullanılabiliyor ve her yerde çok küçük çocukların erken teşhis edilmesini sağlıyor” dedi.

Otizm spektrumundaki çocukların erken teşhisi, onlara ve ailelerine çocuğun gelişiminde büyük fark yaratabilecek erken destek sağlamak için çok önemlidir. Gelişmiş erken otizm tanımlama araçlarına duyulan ihtiyaç açıktır ve yeterli doğrulukta küresel olarak kullanılan veya standartlaştırılmış hiçbir test yoktur. SACS-R ilk olabilir.

La Trobe Rektör Yardımcısı Profesör John Dewar, tarama aracının bilimin insanların yaşamlarında nasıl doğrudan ve somut bir fark yaratabileceğinin bir örneği olduğunu söyledi.

Profesör Dewar, “Bu aracı kullanarak erken otizm teşhisi, dünya çapında binlerce çocuğun ve ailelerinin hayatını çoktan değiştirdi” dedi.